محیط‌های اجتماعی مانند مدارس، هتل‌ها، رستوران‌ها و… علاوه بر داشتن نکات مثبت، نگرانی‌هایی نیز به همراه می‌آورند. خصوصاً اگر افرادی که در این مکان‌ها حضور پیدا میکنند آموزش‌های لازم را درباره زندگی اجتماعی ندیده باشند. از مهم‌ترینِ این نگرانی‌ها، رعایت مسائل بهداشتی و نظافتی است. در محیط‌های جمعی مانند مدارس، این نگرانی به دلیل کم سن‌وسال بودن دانش‌آموزان به حداکثر مقدار خود میرسد. بسیاری از والدین درباره رعایت بهداشت در مدرسه اظهار نگرانی میکنند. اما بهتر است بدانید که تنها با رعایت چند نکته‌ی ساده، می‌توانید از رعایت بهداشت در مدرسه‌ی فرزند خود اطمینان حاصل کنید.
اهمیت حفظ بهداشت در مدرسه
بسیاری از دانش‌آموزان بخش بزرگی از زندگی خود را در مدرسه و محیط‌های آموزشی مختلف می‌گذرانند. واضح است که اگر در محیط‌های آموزشی بهداشت به طور کامل رعایت نشود، ممکن است زندگیِ سالمِ بسیاری از افراد در آن محیط تحت تاثیر قرار گیرد. بروز بیماری‌های مختلف و مشکلات مربوط به سلامت دانش‌آموزان، از جمله عوارض و مشکلاتی است که ممکن است در پی عدم رعایت بهداشت پیش آید. به همین علت، مدارس نقش بزرگی در حفظ و ارتقا سلامت دانش‌آموزان دارند. حفظ مسائل بهداشتی در مدارس و محیط‌های آموزشیِ مختلف وظیفه‌ای کاملاً دوطرفه است. هم دانش‌آموزان و هم مسولان مدارس نقش پررنگی در حفظ بهداشت در مدارس و جامعه دارند. با کلاس‌کجا همراه باشید تا به توضیح کامل این مقوله بپردازیم.
حفظ بهداشت در مدرسه؛ وظیفه‌ای دوطرفه
رعایت بهداشت در مدرسه تنها به وظایف مسئولین مدرسه و معلمان اشاره ندارد، بلکه به معنای رعایت بهداشت فردی و عمومی به‌وسیله‌ی دانش‌آموزان نیز هست. بهتر است بگوییم اصول بهداشتی در مدرسه و نظافتِ آن در درجه اول به دانش‌آموزان مدرسه بستگی دارد. اگر تمام دانش‌آموزان اصول اولیه بهداشتی و نظافتی را رعایت کنند، می‌توان تا حدودی به بهداشتی بودن محیط آموزشی اطمینان داشت. بنابراین اولین قدم جهت حفظ اطمینان از سالم بودن فرزندانِ عزیزتان، آموزش نکات اولیه و اصولی برای حفظ بهداشت فردی و اجتماعی است. اما همانطور که گفتیم، کادر آموزشی و مسئولان مدرسه نیز در رعایت بهداشت مدرسه نقش پررنگی دارند. به همین دلیل بهتر است در اتنخاب مدرسه و محیط آموزشیِ فرزند خود نهایت دقت را بکار گیرید. در ادامه به شرح و توضیح وظایف هر یک از طرفین، جهت داشتن محیطی سالم‌تر و بهداشتی‌تر خواهیم پرداخت.
وظایف کادر آموزشی جهت حفظ بهداشت
بهتر است ابتدا به شرح وظایف مسئولان مدرسه جهت برقراری نظافت و بهداشت در مدرسه بپردازیم. با دانستن وظایف کادر آموزشی برای سلامت دانش‌آموزان، می‌توانید تصمیم بهتری برای انتخاب مدرسه مناسب داشته باشید؛ و همچنین و از حفظ بهداشت در مدرسه موردنظر اطمینان خاطر داشته باشید.
نظافت سرویس‌های بهداشتی
بدیهی است که اولین نکته در حفظ مسائل بهداشتی در مدارس، نظافت سرویس‌های بهداشتی و وجود مایع دستشوییِ مناسب است. سرویس‌های بهداشتی کثیف و نامناسب می‌توانند ناقل بسیاری از بیماری‌ها برای دانش‌آموزان باشند. همچنین، عدم فراهم بودن مایع دستشویی، می‌تواند بهداشت و سلامت دانش‌آموزان را به طور جدی تهدید کند. بهتر است بدانید از جمله قوانین مهم برای مدارس معتبر، وجود یک عدد دستشویی به ازای هر ۶۰ دانش‌آموز است. در اینصورت می‌توان اطمینان داشت که دانش‌آموزان در هر زمان، در صورت لزوم می‌توانند دست‌های خود را بشویند.
تهویه‌ی مناسب
از دیگر نکاتی که در حفظ بهداشت مدارس حائز اهمیت است، مجهز بودن مدرسه به تهویه هوای مناسب است. وجود کولر و بخاری مناسب برای استفاده در فصول گرم و سرد سال از مسائل ضروری می‌باشد. تهویه مناسب هوا در زمان حضور دانش‌آموزان، می‌تواند از سرایت بسیاری از بیماری‌ها بین دانش‌آموزان جلوگیری کند. از نکات ساده‌ای که می‌تواند به تهویه‌ی مناسب هوا در مدرسه کمک کند، گشودن درها و پنجره‌ها هنگام استراحت دانش‌آموزان است. با انجام اقداماتی این‌چنین ساده، می‌توان به راحتی از جریان داشتن هوای تازه در هنگام حضور دانش‌آموزان اطمینان حاصل کرد.
سالم بودن موادِ خوراکیِ بوفه
اطمینان از سالم بودن موادِ غذاییِ بوفه نیز از دیگر نکاتی است که حفظ اطمینان از آن، برای حفظ سلامت دانش‌آموزان حیاتی است. اما بهتر است ناگفته نماند که بهترین راه، آماده کردن تغذیه‌ای مناسب و سالم برای دانش‌آموزان توسط والدین است. در هر صورت زمانی که چنین امکانی فراهم نباشد، سالم بودن موادِ غذاییِ ارائه شده در بوفه از مهم‌ترین مسائل است. توجه به تاریخ مصرف و اطمینان از بهداشتی بودن محصولات از جمله اقداماتی است که در این زمینه انجام می‌شود.
شتشو و نظافت میز و نیمکت‌ها و محیط آموزشی
از دیگر مسائلی که مسئولان مدارس باید بدان توجه داشته باشند، شتشو و نظافت کامل میز‌ها و صندلی‌ها، نیمکت‌ها، و زمین است. با تمیز کردنِ کاملِ محیطی که دانش‌آموزان در طول روز با آن تماس دارند، می‌توان از انتقال و انتشار بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کرد.
حضور مسئول بهداشت
وجود مسئولی جهت نظارت بر حفظ بهداشت دانش‌آموزان در مدرسه از امور الزامی است. مسئول بهداشت علاوه بر بررسی رعایت نکات بهداشتی توسط دانش‌آموزان، مسائل ابتدایی جهت حفظ بهداشت فردی را نیز به آنان می‌آموزد. علاوه بر این، مسئول بهداشت باید به تکنیک‌های اولیه درمان نیز تسلط کافی داشته باشد. در این صورت، والدین و مسئولان مدرسه می‌توانند اطمینان کافی داشته باشند که در صورت آسیب دیدن هر یک از دانش‌آموزان، مربی بهداشت با رسیدگی سریع به آسیب دیدگی، از تشدید آن جلوگیری خواهد کرد.
انجام معاینات غربالگری
معاینات غربالگری به معنای انجام برخی آزمایشات به منظور بررسی وضعیت سلامت دانش‌آموزان است. هر یک از مدارس موظف هستند طبق برنامه‌ی مصوبه از سوی وزارت بهداشت و آموزش و پروش، این آزمایشات را انجام داده و نتایج آن را پیگیری کنند. برخی از معاینات غربالگری به شرح زیر است:
- ارزیابی قد به سن
- بینایی‌سنجی
- شنوایی‌سنجی
- دهان و دندان
- بررسی وضعیت پوست و مو
اطمینان از انجام این معاینات و پیگیری نتایج آن از طرف مدرسه، می‌تواند قدمی بزرگ در جهت اطمینان از حفظ بهداشت در مدارس باشد.
وظایف والدین و دانش‌آموزان جهت حفظ بهداشت
باتوجه به اینکه مدرسه از اولین محیط‌های آموزشی است که دانش‌آموز در آن حضور پیدا می‌کند؛ آموزش نکات لازم به فرزندان جهت حفظ بهداشت فردی و اجتماعی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در ادامه به شرح نکات بهداشتی که دانش‌آموزان موظف به عمل کردن به آنها هستند خواهیم پرداخت:
به همراه داشتن لوازم بهداشتی مورد نیاز
از ابتدایی‌ترین نکات بهداشتی، به همراه داشتن لوازم بهداشتی برای استفاده از مواقع لزوم است. بهتر است به فرزندان خود بیاموزید که همواره یک مایع دستشویی کوچک، لیوان تمیز، دستمال یکبار مصرف، چسب زخم و همچنین شانه در مدرسه به همراه داشته باشند. آموزش چنین نکات اصولی به فرزندان، می‌تواند به حفظ بهداشت فردی آنان در محیط‌های اجتماعی بزرگ‌تر نیز کمک شایانی کند.
حفظ بهداشت شخصی
از دیگر موارد که رعایت آن برای حفظ سلامتی در اجتماع و زندگی فردی اهمیت دارد، حفظ بهداشت شخصی است. حمام کردن در فواصل زمانی مناسب، کوتاه کردن ناخن‌ها، تعویض پوشاک در زمان مناسب، شتشوی لباس‌ها به طور منظم و همچنین مسواک زدن و استفاده از فلوراید و نخ دندان از جمله این موارد هستند. بدیهی است که اولین افرادی که می‌توانند چنین نکاتی را بهترین وجه به افراد آموزش دهند، والدین آنها هستند.
تغذیه مناسب
از بهترین راهکارها جهت حفظ اطمینان از بهداشتی بودن مواد غذایی که دانش‌آموزان از آن استفاده میکنند، تهیه آنها در خانه و بوسیله والدین است. بهتر است والدین از مواد غذایی سالم و مناسب برای تهیه تغذیه درجه‌یک برای فرزندان استفاده کنند. بدین صورت می‌توان به طور کامل از بهداشتی و سالم بودن تغذیه‌ی مورد استفاده دانش‌آموزان اطمینان یافت.
نگهداری از فرزندان به هنگام بیماری
در فصول سرد سال که بسیاری از دانش‌آموزان به بیماری‌های مختلف مبتلا می‌شوند، بهترین کار ماندن فرزندان در خانه تا بهبودی کامل است. بهتر است والدین به هنگام بروز بیماری در فرزندان، از حضور آنها در مدرسه جلوگیری کرده و با مراجعه به پزشک، نسبت به درمانِ به موقع اقدام کنند. همچنین در صورت لزوم حضور فرزندان در مدرسه، استفاده از ماسک و حفظ فاصله از دیگر دانش‌آموزان، بهترین راهکار جهت جلوگیری از انتشار بیماری است.
جدی گرفتن واکسیناسیون
برنامه‌ی واکسیناسیون از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است. زمانی که ویروس‌های فراگیر در جامعه گسترش پیدا میکنند، افرادی که از واکسیناسیون بهر‌ه‌مند شده‌اند، در مقابل بیماری مصون هستند، و همچنین زنجیره‌ی انتقال را نیز می‌شکنند. به همین علت، دنبال کردن و پیروی از برنامه واکسیناسیون از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است. بهتر است در زمان‌های مقرر جهت تزریق واکسن‌های مورد نظر به مکان‌های معتبر مراجعه کرده، و سلامت فرزندان خود را تضمین کنید.
در پایان
همانطور که در مطالب بالا گفته شد، حصول اطمینان از بهداشت در مدرسه اقدامی کاملا دو طرفه است. بخشی از آن مربوط والدین است؛ تا با آموزش تمام مسائل اصولی و ابتداییِ نظافت و بهداشت شخصی به فرزندان، از رعایت بهداشت توسط آنان در مدارس اطمینان یابند. بخش دیگر آن کاملا وابسته به مدرسه و کادر آموزشی است. مسئولان مدرسه با اعمال نکات بهداشتی در محیط مدرسه می‌توانند از بروز بسیاری از بیماری‌ها در دانش‌آموزان جلوگیری کرده و به والدین جهت حفظ بهداشتِ کاملِ دانش‌آموزان، اطمینانِ کامل دهد. حضور مربی بهداشت در مدرسه نیز می‌تواند تاثیرِ شایانی جهت حفظ مسائل بهداشتی دانش‌آموزان داشته باشد.
